Benjamin Graham’ın The Intelligent Investor kitabından öğreneceğimiz 3 şey? (Nasıl akıllı yatırımcı oluruz?)
Burak Tamaç
April 23, 2023
Kısa vadeliden farklı olarak uzun vadeli yatırım yapmak, inanılmaz bir bilgi birikimi gerektirmez. Sadece iki şey gereklidir:
1- Karar verme sürecinde rasyonel bir çerçeve
2- Duyguları kontrol altında tutmak
Peki nasıl?
Doğru yatırım yapmak için 3 şart
Graham bu baş yapıtı 1949'da yazmış olsa da bugüne dair öğrenilecek çok şey var.
Graham verdiği önerileri hisse seneleri için anlatıyor ancak bizler bu dersleri kripto ve diğer varlıklar için de düşünebiliriz. Graham’a göre hisse senetlerine başarılı bir şekilde yatırım yapmak için 3 temel ilkeye dikkat etmek gerekir. Ben bu ilkeleri biraz açarak kendi anladığım haliyle sizlere anlatmaya çalışacağım.
1- Yatırım yaptığınız şey nedir?
Mesela hisse senedi, bir işletmenin paydır.
Tahvil ise onu borçlanma kağıdıdır. ABD devleti tahvil bastığında piyasadan nakit ihtiyacını karşılar. Hisse senedi ise bir şirkete aslında ortak olmaktır. Daha iyi yatırım yapabilmek için öncelikle işletmeyi ve temel değerini anlamak gerekir. Yani yatırım yaptığınız varlığın hangi sektöre dahil olduğunu ve bu sektöre dair bilgiler edinmek olmazsa olmazdır.
Kripto sektörünü ele alalım. Son dönemlerde AI ile alakalı altkoin şirketlerinde patlama var. Bunun nedeni hiç şüphesiz ChatGPT’nin başarılı bir şekilde piyasaya adım atması ve bu hype’dan faydalanmak isteyen altkoin şirketleri de bu alana hızlıca dahil olma eğilimi gösterdiler.
Eğer Graham’a dinlersek bu şirketlerin gelirleri, giderleri, borçları ve diğer bütün finansal raporlarını incelememiz gerekir ki bu altkoinler için çoğu zaman zor ve imkansızdır.
Kriptoparasını aldığınız şirketin ve sektörün analizini yapmadan yatırımlar hiç şüphesiz olabilecek en yüksek riski içinde barındırır.
2- Hisse senetlerini alırken mutlaka kendinize zaman tanıyın.
Graham şöyle der: “Hisse senetlerinizi market alışverişi yapar gibi alın, parfüm alır gibi değil.”
Yani size ulaşan bir bilgi ya da sosyal medyada gördüğünüz bir şey üzerine hemen alım yapmayın. Sosyal medyanın yaygınlaşması ile bu konu aslında daha fazla önem kazandı. Tren kaçıyor korkusu ile düşünmeden yapılan yatırımlarda sosyal medyanın etkisi yadsınamaz. Bu yüzden bir yatırım kararı aldığınız zaman kendinize mesela 1 gün tanıyın.
1 günde tren kaçmaz ancak sizi ciddi zararlardan korur.
3- Güvenlik marjı
Güvenlik marjı aslında en önemli konulardan birisi. Yatırım yaparken risk alın ancak yarın da burada olacak şekilde alın. Yani eğer bu ‘oyunu’ oynuyorsanız, bu oyunu her gün oynayabilecek şekilde oynayın.
Güvenlik marjı bırakarak geri dönülmez kayıplardan kendinizi koruyabilirsiniz. Yani ilk önce sağlam büyüyen bir sektör ve sonrasında ise sağlam bir şirketi bulduktan sonra sadece bu şirkete kaldıraç kullanarak yatırım yapmayın. Yatırımlarınızı birbiriyle negatif korelasyona sahip varlıklar arasında dağıtın ki bir şirketin/sektörün yaşadığı olumsuz koşullar bütün yatırımlarınızı etkilemesin.
Bu konuda risk-on ve risk-off varlıkların ne olduğunu bilmek faydalı olacaktır:
